Besinin Adı
Türkçe: Kişniş
İngilizce: Coriander
Latince: Coriandrum sativum
Vatanı ve İklimi:
Ana vatanı Akdeniz havzasıdır. Günümüzde Akdeniz bölgesi hariç, Afrika ve Asya gibi birçok bölgede kültür bitkisi veya yabani bitki olarak yetişir. Ülkemizde özellikle Gaziantep, Erzurum, Isparta, Burdur, Denizli illerinde yaygın olarak yetiştirilir.
Bitkisel Özellikleri:
Maydanozgiller familyasına ait bir bitki olan kişniş; aşotu, kişniş otu, kuzbere gibi değişik isimlerle de bilinir. Maydanoza benzeyen kişniş; tüysüz, yumuşak tek yıllık otsu bir bitkidir. 30-80 cm boylarında, kökleri iğ şeklindedir. Beyaz ya da pembe çiçekleri bulunur. Çiçekler olgunlaşınca 3-6 mm çapında, sarımsı yuvarlak kuru meyvelere dönüşür. Ağustos-eylül aylarında olgunlaşır ve toplanır.
Faydaları ve/ veya Zararları:
Kişnişten elde edilen uçucu yağların antioksidan, antiinflamatuar*, ağrı kesici, kanseri önleyici, diüretik* ve kas gevşetici özelliği vardır. Kişniş tohumları; hipolipidemik*, hipoglisemik* ve antimikrobiyal etki gösterir. Kişniş tohumu aynı zamanda; içeriğindeki yağlarla mideyi uyarır, iştah açar ve sindirimi kolaylaştırır. İshali kesici etkisi de vardır. Kişniş yağı, tavuk etindeki C. jejuni bakterisine karşı antimikrobiyal etki gösterip üremesini engeller.
Bilgilendirme:
Kişniş, hem yaprakları, hem de tohumları yenilebilen bir bitkidir. M.Ö 1500’lü yıllarda eski Mısır ve Hindistan’da gıda ve tıbbi amaçlar için kullanılmıştır. Kişnişi Avrupa’ya getiren Romalılar, eti saklamak, çürümüş et tadını ve kokusunu gizlemek için kullanmışlardır. Çiçeksi ve meyvemsi kokusuyla kozmetik ürünlerde de kullanılarak istenmeyen kokuları giderir.
100 gram Kişniş Kökü’nün besin değerleri:
| CHO (g) |
Na (mg) |
I |
Vit. A (µg) |
| 6,2 | 0 | 0 | 50 |
| Protein (g) |
K (mg) |
F (µg) |
Vit. C (mg) |
| 1,7 | 0 | 0 | 30 |
| Yağ (g) |
P (mg) |
Fe (mg) |
Vit. B³ (mg) |
| 0,2 | 3 | 1,2 | 0 |
| Kalori (kkal) |
Ca (mg) |
Mg (mg) |
Lif (g) |
| 33 | 26 | 0 | 6 |
Diüretik: İdrar atımını arttıran
Hipolipidemik: Kan lipidini düşüren
Hipoglisemik: Kan şekerini düşüren
Pongsak RATTANACHAIKUNSOPON, P. P. (2009, 9 29). Potential of Coriander (Coriandrum sativum) Oil as a Natural Antimicrobial Compound in Controlling Campylobacter jejuni in Raw Meat.
Songül Albayrak, A. G. (2012, 11). GELENEKSEL GIDA OLARAK KİŞNİŞ: TIBBİ YARARLARI VE BİYOAKTİVİTELERİ.