Hepatit C Virüsü (HCV) Nedir? Neden Olur? Nasıl Bulaşır?

İlk kez 1989 yılında tanımlanan Hepatit C virüsü, Flaviviridae ailesi içinde yer alan, zarflı, tek iplikli bir RNA virüsüdür. Karaciğer hücrelerinin sitoplazmasında çoğalan hepatit C virüsün (HCV), bilinen 50’den fazla alt tip olup, bilinen genotiplerine* ek olarak bilinmeyen birçok genotipi olduğu düşünülmektedir.

Her genotip, diğerlerinden %30-35 oranında farklılık gösterir. HCV, genotipi, nükleotit dizilişleri, coğrafi dağılımı ve tedaviye yanıtı bakımından benzersizdir. Bu nedenle, her genotip, kendi spesifik klinik değerlendirmesini gerektirmektedir. HCV genotiplerinin epidemiyolojik bilgisi, klinik açıdan oldukça önemlidir.

Hepatit C enfeksiyonu, coğrafya ve yaşa göre farklılıklar göstermekle birlikte, dünya genelinde prevalansının yaklaşık %2,2-3 arasında olduğu tahmin edilmektedir. ABD, Avustralya, İspanya, İtalya ve Japonya gibi ülkeler ve Türkiye, HCV prevalans* oranları (%1-1.9) açısından benzerdir. Türkiye, bu ülkelerde HCV görülme yaşı açısından karşılaştırıldığında, HCV görülme oranının 50 yaşın üzerinde daha yaygın olduğu görülmüştür. ABD’de ise en yüksek prevalans, 30-49 yaşları arasında görülmektedir. Türkiye, İspanya, İtalya, Japonya ve Çin gibi ülkelerde, HCV prevelansı yaş ilerledikçe artmaktadır.

HCV virüsü görülen kişilerin ortalama %70’inde kronik hastalık gelişir. Enfeksiyona 40 yaşın altında yakalananların %5’inden daha az kısmında, 20 sene içinde siroz gelişirken; 40 yaşın üzerinde enfekte* olanlarda 20 sene içinde siroz gelişme olasılığı %20’dir.

• Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre; her yıl, yaklaşık dört milyon kişi, bu virüs ile enfekte olmakta ve 350.000 kişi HCV ile ilişkili karaciğer hastalıklarından hayatını kaybetmektedir.

Hepatit C virüsünün en önemli bulaşma yolu kan naklidir. Enfekte olmuş donörden kan transfüzyonu ya da organ nakilleri, en yaygın bulaş yolu olarak bilinir. Yanlışlıkla iğne batması, kan veya diğer vücut sıvılarına temas (HCV bulaşmış anneden bebeğe veya enfekte partnerle cinsel ilişki vb.) sonucu daha düşük oranda bulaşabilir.

• HCV’nin normal doğum, sezaryen veya anne sütünden bulaşı ile ilgili bir veri bulunmamaktadır.

Çok dozlu ilaç şişeleri, infüzyon* setleri ve IV* uyuşturucu maddelerin çapraz kontaminasyonu ve infüzyon aletlerinin tekrar tekrar kullanımı sonucu da bulaş görülebilir. Diğer bulaşma yollarına ise; piercing, estetik tedaviler, manikür/pedikür ve dövme gibi işlemler sayılabilir.