Besinin Adı
Türkçe: Reyhan (Fesleğen)
İngilizce: Basil
Latince: Ocimum basilium
Vatanı ve İklimi:
Lamiaceae familyasından olan reyhan (Ocimum basilicum L.), değerli bir uçucu yağ ve aynı zamanda baharat bitkisidir. Genel olarak sıcak ve tropikal iklim bölgelerinde yetişen reyhanın 35 kadar türü bulunmaktadır. Ülkemizin pek çok bölgesinde üretimi denense de, en çok uyum sağladığı bölge Ege Bölgesi olmuştur.
Bitkisel Özellikleri:
Fesleğen olarak da bilinen reyhan; tek yıllık ve otsu yapıda olup, ılıman ve sıcak iklimlerde çok yıllık gibi davranabilen, genelde yarı yatık şekilde veya dik gelişen bir bitkidir. Yetişkin reyhan bitkilerinin boyları genellikle 20 ila 80 cm arasındadır. Reyhanın saplarının ucunda çiçek kümeleri oluşur. Çiçeğin taç yaprakları, pembe veya beyaz renkte olmaktadır.
Faydaları ve/veya Zararları:
Potasyum ve kalsiyum için iyi bir kaynak olan reyhan bitkisi, geleneksel tıpta; anksiyete, diyabet (tip 2), kardiyovasküler hastalıklar ve baş ağrısı için, antikatarakt, antiinflamatuar, antifungal, antibakteriyal, antiviral etkileriyle, tedavi amaçlı geniş bir kullanım alanına sahip olan, oldukça popüler ve yenilebilir bitkidir. İçeriğindeki lutein, lupeol ve öjenol miktarları sayesinde, meme kanseri hücreleri üzerinde sitotoksik etkiler göstermektedir. Aynı zamanda, içerisindeki flavonoller ve lutein sayesinde ise; hipertansiyon, sindirim rahatsızlıkları, kanser (meme, serviks, kolon, pankreas) hastalığının riskini azaltmaktadır.
İyi yıkanmamış veya hiç yıkanmamış sebze, meyve, tohum vb. gıdalarda böcek öldürücü ilaç kalıntılarının bulunması karaciğer kanseri riskini artırır. Bu sebeple; reyhanın da dahil olduğu sebze, meyve ve tohum vb. gıdalar tüketilmeden önce çok iyi yıkanmalıdır.
Bilgilendirme:
Kullanım alanları oldukça çeşitli olan reyhan bitkisinin, içeriğindeki uçucu yağlar ve antifungal, antioksidan, insektisit gibi biyolojik etkileri, giderek daha önemli hale gelmesini sağlamıştır. Gıda sanayisinde antosiyan kaynağı olarak reyhanın mor renkli çeşidi kullanılmaktadır.
Reyhan bitkisi; yatıştırıcı, mide için yararlı, diüretik, gaz ve balgam söktürücü etkilere sahiptir. Soslarda, salata malzemesi olarak, kurutularak baharat amaçlı ya da direkt tüketim gibi birçok şekilde tüketilebilir. Seçerken ıslatılmamış olmasına, yapraklarının taze olmasına bakılmalı, buzdolabında kuru şekilde ve kapalı bir kapta saklanmalıdır.
100 gram Reyhan’ın besin değerleri:
| CHO (g) |
Na (mg) |
I |
Vit. A (µg) |
| 5,1 | 9 | 0,9 | 658 |
| Protein (g) |
K (mg) |
F (µg) |
Vit. C (mg) |
| 3,1 | 300 | 70 | 26 |
| Yağ (g) |
P (mg) |
Fe (mg) |
Vit. B³ (mg) |
| 0,8 | 37 | 5,5 | 1,8 |
| Kalori (kkal) |
Ca (mg) |
Mg (mg) |
Lif (g) |
| 41,1 | 250 | 11 | 3,1 |
Koful öz suyunun PH’ına göre değişik renkler alabilen ve “antokyan” denilen boya maddesi tarafından oluşturulur
İsa Telci ‘Reyhan (Ocimum basilicum L.) Genotiplerinde Uygun Biçim Yüksekliklerinin Belirlenmesi’ GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 2005, 22 (2), 77-83
Engin Gökhan Kulan (2013) ‘Eskişehir Koşullarında Yetiştirilen Reyhan (Ocimum basilicum L.) Bitkisinin Bazı Bitkisel Özelliklerin ve Diurnal Varyabilitesinin Belirlenmesi’ Tarla Bitkileri Anabilim Dalı
Mandana Behbahani (2014) ‘Evaluation of In VitroAnticancer Activity of Ocimum Basilicum, Alhagi Maurorum, Calendula Officinalis and Their Parasite Cuscuta Campestris’ 25548920
Dursun Esiyok, Semih Ötles, Eren Akcicek ‘Herbs as a Food Source in Turkey’ Asian Pacific J Cancer Prev, 5, 334-339