Besinin Adı
Türkçe: Kabak Çekirdeği
İngilizce: Pumpkin Seeds
Latince: Cucurbita seminibus
Vatanı ve İklimi:
Kabağın ana vatanının, Kuzey Amerika olduğu bilinmektedir. Ülkemizde Nevşehir’in Ürgüp ilçesi başta olmak üzere, çeşitli bölgelerde yetiştirilir. Kabak; soğuktan hoşlanmayan, sıcak ve ılık iklimlerde yetişen bir bitkidir. Kumlu topraklar haricinde birçok toprak tipinde yetiştirilebilir.
Bitkisel Özellikleri:
Her mevsim farklı kabak türü yetiştirilir. Çekirdeği çerez olarak tüketilen kabak türü ise, kışın yetişen bal kabağıdır. Bal kabağı; yuvarlak, basık yuvarlak ve armut görünümünde olup, dış kabuğu sarı ve turuncunun ortasında bir renktir. Ağırlığı yaklaşık 5-60 kg arasında değişiklik gösteren bal kabağının tohumları ise, beyaz ve kurşuni renklidir. 1000 tane tohumunun ortalama ağırlığı 400-500 g civarındadır.
Faydaları ve/veya Zararları:
Kabak çekirdeği, bir antioksidan olan E vitaminini yüksek miktarda içerir. Kabak çekirdeği özütleri, kanserin oluşturduğu üreme toksisitesine karşı koruyucu etki gösterirken, içeriğindeki çinko sayesinde ise prostata karşı koruyucudur.
- Yapılan bilimsel araştırmalar; kabak çekirdeği özütünün, steroid hormon reseptörlerinden bağımsız olarak, kanser hücrelerinin büyümesini baskıladığını ve düzenli olarak çiğ kabak çekirdeği tüketiminin prostat hastalıklarını önlemeye yardımcı olduğunu göstermektedir. Ayrıca, kabak çekirdeğinin sulu özütleri, tıpta idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılır.
Besin değeri açısından kabak çekirdeği; omega-3 ve damar genişletici etkisi olan magnezyum için zengin bir kaynaktır. İnsülini dengeleyici etkisi ile diyabet hastalarına, gün aşırı olacak şekilde 1 avuç çiğ kabak çekirdeği tüketmesi önerilmektedir. Ancak, sürekli kabak çekirdeği tüketimi, nadiren de olsa bezoar* oluşumuna sebep olabilmektedir.
Bilgilendirme:
Ülkemizde genel olarak, Cucurbita pepo L. ve Cucurbita moschata türüne ait kabakların iyice olgunlaşmış tohumları çıkartılarak kavrulur, sonra çerez olarak tüketilir. Tohumları kabuklu olduğundan, işlenirken birtakım ek prosedürler gerektiren kabak çekirdeğinin dünya genelinde üretimi yaygın değildir. Ayrıca, her işlemden geçtiğinde vitamin ve mineral kaybına uğrar.
Kabak çekirdeği yağı; Slovenya, Macaristan ve Avusturya’nın güney bölgelerinde üretilen, genel olarak salatalarda kullanılan ve yeşil renkte olan bir yağ çeşididir. Rengi ve köpük oluşturması nedeniyle, sıcak yemeklerde kullanımı tercih edilmez.
100 gram Kabak Çekirdeği’nin besin değerleri:
| CHO (g) |
Na (mg) |
I |
Vit. A (µg) |
| 2,7 | 28 | 2,7 | 38 |
| Protein (g) |
K (mg) |
F (µg) |
Vit. C (mg) |
| 35,5 | 570 | 90 | 0,2 |
| Yağ (g) |
P (mg) |
Fe (mg) |
Vit. B³ (mg) |
| 46,3 | 516 | 4,9 | 10,6 |
| Kalori (kkal) |
Ca (mg) |
Mg (mg) |
Lif (g) |
| 565 | 10 | 285 | 8,7 |
Janaki R. Manne, M., Venu M. Rangu, M., Uma Maheswara R. Motapothula, M., & Matthew C. Hall, M. (2012). A Crunching Colon: Rectal Bezoar Caused by Pumpkin Seed Consumption. Clinical Medicine & Research, 75-77.
M. Murkovic, A. H. (1995). Variability of fatty acid content in pumpkin seeds (Cucurbita pepo L.) . Z Lebensm Unters Forsch, 216-219 .
Medjakovic, S., Hobiger, S., Ardjomand-Woelkart, K., Buca, F., & Jungbauer, A. (2016). Pumpkin seed extract: Cell growth inhibition of hyperplastic and cancercells, independent of steroid hormone receptors. Fitoterapia, 150–156.
Oelschlgel, S., Menzel, C., & Speer, K. (2012). Phytosterols and steryl esters in diverse Cucurbita, Cucumis and Citrullus seed oils. Lipid Technology, 181-184.
Winkler, C., Wirleitner, B., Schroecksnadel, K., & Schennach, H. (2005). Extracts of Pumpkin (Cucurbita pepo L.)Seeds Suppress Stimulated Peripheral Blood Mononuclear Cells in vitro. American Journal of Immunology, 1553-619.
Xanthopoulou, M. N., Nomikos, T., Fragopoulou, E., & Antonopoulou, S. (2009). Antioxidant and lipoxygenase inhibitory activities of pumpkin seed extracts. Food Research International, 641–646.
Young Hye Cho, S. Y. (2014). Effect of Pumpkin Seed Oil on Hair Growth in Men with Androgenetic Alopecia: A Randomized, Double-Blind,Placebo-Controlled Trial. Hindawi Publishing Corporation Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 7.