Besinin Adı
Türkçe: Tere
İngilizce: Cress
Latince: Lepidium sativum
Vatanı ve İklimi:
Tere’nin yabani türü olan Lepidium sativum sivestre Güney Batı Asya ve Kuzey Afrika’da rastlanır. Ülkemizde ise çok sıcak geçen yaz mevsimi dönemleri hariç hemen hemen her bölgede yetiştirilebilir. Yetiştirilmesi çok zahmetli bir bitki değildir. Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde ticari amaçlı olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Bitkisel Özellikleri:
Cruciferae (Brassicaceae) ailesinde yer alır. 20-25 cm boylarında bir yıllık otsu bir bitkidir. Demet şeklinde birçok yeşil yapraklardan oluşan bir gövdesi vardır. Kokusu oldukça keskin tadı ise acıdır. Roka ve marula benzerlik gösterir. Su teresi, kış teresi, çayır teresi, yaban tersi ve yer teresi gibi türleri mevcuttur.
Faydaları ve/veya Zararları:
Tere’nin yaprakları vitamin ve mineral bakımından oldukça zengindir. Minerallerden fosfor, kalsiyum, potasyum, magnezyum, manganez ve bakır içermektedir. Vitaminlerden ise A, B6, C, K, B2 ve folat açısından oldukça zengindir. Taze tüketiminde özellikle C vitamini alımı açısından daha yararlı olur. K vitamininin kan pıhtılaştırıcı özelliğinden dolayı kan sulandırıcı kullanan bireylerin tereyi ve diğer koyu yeşil yapraklı sebzeleri daha dikkatli tüketmesi gerekmektedir. Kalsiyumdan zengin oluşuyla birlikte kemik gelişiminde de oldukça yararlıdır. Tere’nin idrar söktürücü, bronş temizleyici ve hazmı kolaylaştırıcı etkisi sayesinde, sağlık üzerine birçok olumlu etkisi mevcuttur.
- Diyabetik laboratuvar ratları üzerinde yapılan bir çalışmada; tere bitkisinin kan şekerini düşürmeye yardımcı olduğu gözlemlenmiştir.
Eski çağlarda ise tohumları ve yaprakları astım, öksürük, deri hastalıkları ve çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılırdı. Tere’nin tohumlarının bir başka yararı ise içeriğindeki müsilajın barğırsak mukozasının tahrişini giderdiği bilinmektedir. Tohumları ayrıca kandaki toksinleri temizlemeye de yardımcı olmaktadır.
Bilgilendirme:
Tere Türkiye ve Dünya mutfaklarında özellikle salatalara renk vermek için kullanılır. Hindistan’da ise tohumları yapraklarından daha çok tüketilir. Ülkemizin çeşitli yörelerinde ise kavurarak tüketilir veya böreklerin iç harcında kullanılır. 2008 yılı verilerine göre tere üretimi 922 tondur. Hazmı kolaylaştırıcı etkisi nedeniyle sindirimi zor olan besinlerle tüketildiğinde şişkinliği önleyerek sindirimi kolaylaştırır.
100 gram Tere’nin besin değerleri:
| CHO (g) | Na (mg) | I | Vit. A (µg) |
| 2,5 | 5 | 2 | 365 |
| Protein (g) | K (mg) | F (µg) | Vit. C (mg) |
| 4,2 | 550 | 24 | 59 |
| Yağ (g) | P (mg) | Fe (mg) | Vit. B³ (mg) |
| 0,7 | 38 | 2,9 | 2,7 |
| Kalori (kkal) | Ca (mg) | Mg (mg) | Lif (g) |
| 34,7 | 214 | 40 | 3,5 |
97, 391-395.
Yanmaz, R., Yıldırım, E., Koyuncu, D., (2010),” Ülkemiz İçin Yeni Bir Tere (Lepidium sativum var. sativum) Çeşit Adayı: Dadaş”, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2, 91-95.
İşbilir, Ş., (2008), ” Yaprakları Salata – Baharat Olarak Tüketilen Bazı Bitkilerin Antioksidan Aktivitelerinin İncelenmesi”, Doktora Tezi, Trakya Universitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Gokavı, S., Malleshı, N., Guo, M., (2004), “Chemical Composition of Garden Cress (Lepidium sativum) Seeds and Its Fractions and use of Bran as a Functional Ingredient”, Plant Foods for Human Nutrition, 59, 105-111
