Sorgum Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Besinin Adı
Türkçe: Sorgum
İngilizce: Sorghum
Latince: Sorghum bicolor (L.)

Vatanı ve İklimi:
Sorgum, Dünya’da yetiştirilen en önemli beşinci tahıldır. Sorgum tahılı, sıcak  iklimde yetişen bir bitkidir. Sert ortamlara iyi uyum sağlamasından ve iyi bir üretim verimi göstermesinden dolayı özellikle Sahra-altı Afrika’da, dünyanın birçok yarı kurak ve tropik bölgelerinde temel gıda ürünüdür. Sorgum, Afrika, Asya ve Latin Amerika gibi yarı tropikal bölgelerde yaşayan insanlar için temel bir besindir. Dünyada sorgum üretiminin %42’si Afrika’da, %37,9‘u Amerika’da, %15,4’ ü Asya’da , %3,6 ‘sı Okyanusya’da ve %2’siyse Avrupa ülkelerinde üretmektedir. Dünya’nın en önemli üreticileri ise; ABD, Hindistan, Meksika, Nijerya ve Sudan’dır. Sorgumun ülkemizde ekim alanı ve üretimi azdır.

Bitkisel Özellikleri:
Sorgum dik bir kısa gün bitkisidir. Poaceae ailesinin üyesidir ve tek yıllıktır. Gövdeleri serttir, sürünücü rizomları yoktur. Sorgumun gevşek, açık bir salkımı vardır. Salkımları az çiçeklidir. Tohumlar olgunlaştıkça salkımlar sarkar. Tahıl ağırlıklı olarak kırmızı veya kırmızımsı kahverengi renktedir.

Faydaları ve/veya Zararları:
Araştırmalar bazı sorgumların zengin mikro (mineral ve vitamin) ve makro besin (karbonhidrat, protein ve yağ) kaynakları olduğunu göstermektedir. Sorgum, obez ve diyabetik insanlar için dayanıklı bir nişastaya sahiptir. Ayrıca glutene alerjisi olan kişiler için alternatif bir yiyecek olabilir. Sorgum, tanenler, fenolik asitler, antosiyaninler, fitosteroller ve polikosanoller dahil olmak üzere çeşitli fitokimyasallardan zengin bir besin kaynağıdır. Bu fitokimyasalların insan sağlığını önemli ölçüde etkileme potansiyeli vardır. Gıda biliminde “fitokimyasallar” terimi, sağlığı geliştirici etkileri olan farklı yapılara sahip çeşitli bileşenlerdir. Sorgumun in vitro laboratuvar çalışmalarında yüksek antioksidan aktivite gösterdiği saptanmıştır. Mevcut epidemiyolojik kanıtlar, sorgum tüketiminin, insanlarda diğer tahıllara kıyasla belirli kanser türlerinin riskini daha da azalttığını göstermektedir; buna sorgumda bulunan yüksek konsantrasyonlu fitokimyasallar kısmen sorumlu olabilir.Tanen içeren sorgumların hayvanlarda kalori miktarını ve dolayısıyla kilo alımını azalttığı bildirilmiştir. Bu özellik, insanlarda obeziteyi azaltmaya yardımcı olarak potansiyel olarak yararlıdır.

Sorgum bitkisinde yaklaşık olarak 100 türün zararlı olduğu bildirilmiştir. 1980–1981 yıllarında yapılan çalışmada ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan, Malatya, Elazığ, Bingöl, Bitlis ve Muş illerinde sorgum (darı) ve mısır alanlarında zararlı 42 tür tespit edilmiştir.

Bilgilendirme:
Tortilla, yulaf lapası, kuskus ve fırınlanmış ürünler gibi sorgumla hazırlanan başlıca yiyecekler vardır. Ancak sorgum düşük lizin içeriği nedeniyle düşük bir protein kalitesine sahiptir ve antinutriyentler, tanenler, içerir. Bu nedenle tüketimi yapılacakken proteininin kalitesini iyileştirmek için eklemeler yapmak gerekebilir.

100 gram Sorgum’un besin değerleri: