Yağ asitleri, genellikle bulundurdukları çift bağ sayısı ve içerdikleri karbon atomuna göre; tekli doymamış, çoklu doymamış ve doymuş yağ asitleri olarak sınıflandırılır. Alfa linolenik asit ve linoleik asit; uzun zincirli, çoklu doymamış yağ asitleri grubunu oluşturan temel yağ asitleridir. Bu yağ asitleri insan vücudunda üretilemediğinden besinlerle dışarıdan alınır ve esansiyel yağ asitleri olarak isimlendirilir. Bu yağ asitleri; prostaglandinler, lökotrienler vb. üretiminden sorumludur. Omega-6 yağ asitleri; linoleik asit, gama-linoleik asit, dihomo-gama-linoleik asit ve araşidonik asit olmak üzere gruplandırılmaktadır.
Omega-6 yağ asitlerinden linoleik asit; gama linoleik asit, dihomo gama linoleik asit ve araşidonik asidin öncüsüdür. Desatürasyon yoluyla gama linoleik aside, elongasyon ile dihomo gama linoleik aside, daha sonraki basamaklarda yine desaturasyon yoluyla araşidonik aside metabolize olabilir. Linoleik asit, HDL kolesterolünün yükselmesini ve total kolesterolün düşmesini sağlamasına ve nitratlanmış linoleik asit ile kardiyovasküler sistem için koruyucu etki göstermesine rağmen, bazı araştırmacılar, aşırı LA alımının inflamasyona yol açabileceğini ve bu sebeple de yüksek kardiyovaküler hastalık riskinin, bazı proinflamatuar eikosanoidlerin bir öncüsü olan AA’ya dönüştürülebileceğini ileri sürmüşlerdir. LA’nın zengin besin kaynakları arasında pek çok bitkisel yağ ve kabuklu yemişler yer almaktadır.
Araşidonik asit, bir dizi güçlü inflamatuvar etkenlerin öncüsüdür. İnflamasyona katılan hücrelerin membran yapısını oluşturarak inflamasyona büyük ölçüde katkı sağlar. Omega-6 yağ asitlerinin vücuda fazla alınması araşidonik asidin artmasına ve araşidonik asitten meydana gelen, inflamasyona sebep olabilecek nitelikte olan eikosonaidlerin vücutta fazla üretilmesine sebep olmaktadır.
Omega-6 Yağ Asitleri Kaynakları | |
Linoleik Asit | Ayçiçek yağı, zeytin ve fındık |
Gama-linoleik Asit | Siyah böğürtlen, hodan yağı, çuha çiçeği yağı, eşek otu, Spirulina algleri ve bazı küfler |
Araşidonik Asit | Balık yağları, böbrek, yumurta ve karaciğer |
- Araşidonik asit, adipogenez için gereklidir. Pre-adipositlerin, olgun adipozitlere farklılaşmasında rol oynar. Ayrıca omega-6 yağ asitleri, membran geçirgenliğini arttırarak, hücresel trigliseritlerde yükselmeye sebep olur.
- Hayvan ve insanlarla yapılan çalışmalar; omega-6 yağ asitlerinden zengin batı tarzı diyetleri, aşırı kilo alımı ve obeziteyle ilişkili bulmuştur. Bu tarz diyetler leptin ve insülin dirençlerinin artmasına neden olur.
- Yüksek omega-6 yağ asidi alımının; iştahı arttıran ve vücut ağırlığında artışa neden olan endokanabinoid sistemin aktivitesini arttırdığı gözlenmiştir.
- Gama-linoleik asidin sentezlenememesi durumunda egzama benzeri deri rahatsızlıkları görülür.
Harrıs, W. S. (2018). The Omega-6:Omega-3 Ratıo: A Crıtıcal Appraisal and Possible Successor. Prostaglandıns, Leukpotrıenes and Essentıal Fatty Acıds, 34-40.
Huerta-Yepez, S. (2016). Role of Diets Rich in Omega-3 and Omega-6 in the Development of Cancer. Hospital Infantıl de Mexıco, 446-456.
Innes, J. K. (2018). Omega-6 Fatty Acids and Inflammation. Prostaglandıns, Leukotrıenes and Essentıal Fatty Acıds, 41-48.
Sımopoulos, A. P. (2016). An Increase in the Omega-6/Omega-3 Fatty Acid Ratio. Nutrıents, 1-27.
Wang, D. D. (2018). Dietary n-6 Polyunsaturated Fatty Acids and Cardiovascular Disease: Epidemiologic Evidence. 5-9.