• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > BirBesPedi > Kültür Mantarı Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Kültür Mantarı Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Dyt. Fatma Nur Erdoğan Dyt. Fatma Nur Erdoğan
― BirBesPedi
0
Kültür Mantarı Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Besinin Adı
Türkçe: Kültür mantarı
İngilizce: Mushroom
Latince: Agaricus bisporus

Vatanı ve İklimi:
Mantar tüketimi, tarihte çok eski zamanlara dayanmaktadır. Dünyada en çok mantar üretiminin yapıldığı ülkeler sırasıyla; Çin, Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ve Hollanda’dır. Finlandiya’da yabani mantar tüketimi oldukça fazladır. Toplanan yabani mantarların sadece %10-15’i  endüstriyel amaçlı kullanılmaktadır. Türkiye’de ise; dağlarda, bayırlarda doğal olarak yetişen mantarların tüketimi oldukça yaygın iken kültür mantarının tüketimi çok da eskiye dayanmamaktadır. Kültür mantarının üretimi ülkemizde 1960’lı yıllarda başlamıştır. Üretimine başlandıktan kısa bir süre sonra kültür mantarının tüketimi artmış ve bununla bağlantılı olarak üretiminde de ciddi artışlar meydana gelmiştir. Yapılan bilimsel bir araştırmadan elde edilen veriler; 1973 yılında 80 ton mantar üretildiğini, 2014 yılında ise bu rakamın 49 bin tona yükseldiğini göstermektedir. Ülkemizde yemeklik mantar üretiminin %80’ini kültür mantarı dediğimiz beyaz şapkalı mantarlar oluşturmaktadır.

Kültür mantarı ülkemizde en çok Akdeniz Bölgesi’nde üretilirken; en çok Marmara Bölgesi’nde tüketilmektedir.

Türkiye’de en çok kültür mantarı üretimi yapılan şehirler; Antalya, Burdur, Konya, Kocaeli ve İzmir’dir.

Bitkisel Özellikleri:
Mantar halk arasında bitki olarak tabir edilmektedir. Fakat mantar bitki değildir. Mantarlar; mantarlar alemi olarak ayrı bir alemde yer almaktadır. Genel olarak kültür mantarını tanımlayacak olursak bir sap ve bir şapkadan oluşmaktadır. Dış kısmı beyaz olup şapka kısmının içerisinde bulunan tırtıklı yapılar (lameller) kahverengidir. Genelde gübre içerisinde yetiştirildiği için dış kısmında kahve rengi-siyah lekelenmeler oluşabilmektedir.
Doğada yüzlerce mantar türü olduğu bilinmektedir. Fakat bunlardan çok az bir miktarı tüketilebilir. Yenilebilen 200 mantar türü arasında sadece 25’i kültüre alınabilmiştir. Kültüre alınan ve tüketimi en yaygın mantar türü ise; Agaricus bisporus yani market ve pazarlardan aldığımız, kültür mantarı diye bildiğimiz türüdür.

Faydaları ve/veya Zararları:
Düşük kalorili olduğu için zayıflama diyetlerinde bazen et yerine kullanılabilir. B grubu vitaminler ve esansiyel aminoasitler açısından zengin içeriğe sahiptir. Et kadar iyi bir protein kaynağıdır. Bunun yanında karbonhidrat ve yağ miktarı oldukça düşüktür. Ağırlığının %88-90’ı sudur. Hatta pişirildiğinde suyunu dışarı verdiği için hacim olarak hatırı sayılır miktarda küçülme gözlenir.

Kültür mantarı, sağlıklı beslenmede önemli bir yer tutar.

İçeriğinde bulunan karbonhidratların sindirilememesi, yağ oranının düşük olması ve kolesterolü düşürücü bir etkiye sahip olması nedeniyle Uzak Doğu ülkelerinde birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Yalnız beyaz şapkalı kültür mantarı değil, tüketilen birçok mantar türü endüstri, sağlık ve gıda alanlarında olumlu getiriye sahiptir.

Makro mantarlar (yenilebilir mantarlar) sadece insan sağlığı üzerine faydalarının yanı sıra doğal ekosistem için de yararlıdır. Tarımsal olarak meydana gelen atıkları doğada parçalayabildikleri için önem kazanır.

Bilgilendirme:
Yabani mantarların zehirleme özelliği oldukça yüksektir. Bunun doğrultusunda halkın da bilinçlendirilmesi ile günümüzde orman ve yeşil alanlarda kendiliğinden yetişen yabani mantarların bilinçsiz tüketimi gittikçe azalmıştır.

İnsanlar tarafından mantarın sevilerek tüketilmesine sebep olarak; et kadar yüksek protein içermesi, besin değerlerinin yüksek olması, hoş lezzetli ve yumuşak dokulu olması gösterilebilir. Mantarın lezzetini, içerdiği yüksek miktarda amino asitler belirler. Bu amino asitler aspartik ve glutamik asittir.

Tarımı yapılan birçok sebze ve meyvede olduğu gibi kültür mantarında da üretim aşamasında hastalık yapan mikroorganizma üremesi meydana gelmektedir.

Yaş kabarcık hastalığı beyaz şapkalı kültür mantarlarında çok sık gözlenen, maddi açıdan üreticiyi sıkıntıya sokan ve mantarlarda şekil deformasyonlarına yol açan fungal bir hastalıktır. Deforme olmuş mantarlar bir araya gelerek yığılma oluşturur ve büyük bir yumru şeklini alır.

Bir başka fungal hastalık ise; örümcek ağı hastalığıdır. Bu hastalık, mantarın yetiştiği toprak ve kendi gövdesinde örümcek ağı görüntüsü ile karakterizedir. Tek bir yerde oluşsa bile hava, su ve toprak yoluyla yetiştirilen tüm mantarlara yayılabilir.

100 gram Kültür Mantarı’nın besin değerleri:

CHO
(g)
Na
(mg)

I
(µg)

Vit. A
(µg)
0,6 8 18 2
Protein
(g)
K
(mg)
F
(µg)
Vit. C
(mg)
2,7 422 31 4,9
Yağ
(g)
P
(mg)
Fe
(mg)
Vit. B³
(mg)
0,2 123 1,2 5,2
Kalori
(kkal)
Ca
(mg)
Mg
(mg)
Lif
(g)
15,3 11 13 2

 


KAYNAKLAR

EREN, E., & PEKŞEN, A. (2014). Türkiye’de Kültür Mantarı Üretimi, Sorunları ve Çözüm Yolları.
KIRBAĞ, S., & KORKMAZ, V. (2014). Değişik Tarımsal Atıkların Bazı Kültür Mantarı Türlerinin Besin Değerleri Üzerine Etkisi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 126-131.

ÖZTÜRK, N., BASIM, E., & BASIM, H. (2017). Yemeklik Kültür Mantarında (Agaricus bisporus (J. Lge) Imbach) Yaygın. Harran Tarım ve Gıda, 112-115.
PUKKILA, M., YANG, B., & HOPIA, A. (2018). Mushrooms. Food Chemistry.


 

Etiketler: mantar
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Erdoğan, F. (2019). Kültür Mantarı Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?. BirBesPedi. URL: https://www.birbes.com/?p=14658. Erişim Tarihi: 1 Haziran 2023.
Warning! Use the template below for reference representation.
Erdoğan, F. (2019). Kültür Mantarı Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?. BirBesPedi. URL: https://www.birbes.com/?p=14658. Date of Access: June 1 2023.

Benzer Yazılar

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Dyt. Cemre Kamalı

Besinin adı Türkçe: Kırmızı Pancar İngilizce: Red Beet Latince: Beta Vulgaris Vatanı ve İklimi: Chenopodiaceae (ıspanakgiller) familyasına ait olan kırmızı...

Yaban Turpu Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Yaban Turpu Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Dyt. Meryem Yaprak

Besinin Adı Türkçe: Yaban turpu İngilizce: Horseradish Latince: Armoracia rusticana Vatanı ve İklimi: Yaban turpunun ilk olarak Doğu Avrupa'da ortaya...

Siyah Kuş Kirazı (Aronia Melanocarpa) Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Siyah Kuş Kirazı (Aronia Melanocarpa) Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Dyt. Betül Karaaslan

Besinin Adı Türkçe: Siyah Kuş Kirazı İngilizce: Black Chokeberry Latince: Aronia melanocarpa Vatanı ve İklimi: Ana vatanı Kuzey Amerika olup,...

Alıç Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Alıç Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Dyt. Betül Ebrar Gülcan

Besinin Adı Türkçe: Alıç İngilizce: Hawthorn Latince: Crataegus monogyna Vatanı ve İklimi: Bir Crataegus türü olan alıç; Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da...

Çam Fıstığı Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Çam Fıstığı Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Dyt. Zeynep Kotil

Besinin Adı Türkçe: Çam Fıstığı/Dolmalık Fıstık İngilizce:  Pine Nuts Latince:  Pignolia, Pinus pinea Vatanı ve iklimi: Genel olarak Akdeniz ikliminin...

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.

Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.