Besinin Adı
Türkçe: Chaga Mantarı
İngilizce: Chaga Mushroom
Latince: Inonotus Obliquus
Vatanı ve İklimi:
Chaga mantarının ana vatanı Rusya’dır. Soğuk iklimlere sahip Kuzey Avrupa, Kore, Sibirya, Kanada ve Alaska gibi ülkelerde de yetişen bir mantar türüdür.
Bitkisel Özellikleri:
Huş ağaçlarında yetişen bir parazittir. İnsan vücudunda doğal olarak bulunan ve vücudu ultraviyole ışınlarının hasarlarına karşı koruyan melanin, ağaç gövdelerinde büyüyen Chaga mantarlarının yanmış bir kömüre benzer siyah kümeler şeklinde görünmesine neden olmaktadır.
Faydaları ve/veya Zararları:
Chaga mantarı, anti-bakteriyel, karaciğer koruyucu ve anti-tümör etkiler gibi çeşitli biyolojik aktiviteler göstermektedir. Bağışıklık sistemini; beyaz kan hücrelerini aktifleştirip zararlı bakterileri ve virüsleri vücuttan atarak güçlendirir. Antienflamatuar özelliği ile vücuttaki iltihaplanmaları önler.
Bunlara ek olarak yapılan deneysel çalışmalar; Chaga mantarının, inflamasyonu tetikleyici ve hastalıklara neden olan zararlı sitokinlerin üretimini önleyebileceğini belirtmektedir.
Chaga mantarı; yorgunluğu azaltıcı ve fiziksel dayanıklılığı arttırıcı etkisinden dolayı sporculara önerilebilir.
Gastrointestinal hastalıkların (ülser, gastrit) tedavisi için de kullanılmaktadır. Birçok çalışmada, Chaga’nın kanser gelişimini önleyebildiği ve yavaşlattığı gözlemlenmektedir. Kanserli fareler üzerinde yapılan bilimsel bir araştırmada; Chaga takviyeleri sonrası tümörün boyutunda %60’lık bir azalma olduğu saptanmıştır. Özellikle karaciğer kanserinde olumlu etkisi görülmekle beraber prostat, akciğer, meme ve kolon kanseri hücrelerinde de benzer sonuçlar gözlenmiştir.
Bu bağlamda, Chaga’nın antioksidan özelliği dikkat çekmektedir. LDL kolesterolü düşürücü antioksidanlar içermektedir. Yüksek kolesterole sahip fareler üzerinde yapılan çalışmalarda Chaga özü antioksidan seviyelerini arttırırken; LDL kolesterolü, toplam kolesterolü ve trigliseritleri azalttığı görülmüştür.
Yine çeşitli laboratuvar çalışmalarında, Chaga’nın kan şekeri düzeylerini ve insülin direncini kan şekeri düzeylerini azalttığı gözlemlenmiştir. Ayrıca DNA hasarının oksidatif strese karşı korunmasına yönelik etkisi de mevcuttur.
Bilgilendirme:
Chaga mantarının işlenmemiş formu insanlarda sindirilemez ve antioksidan özellik göstermez bu nedenle bu mantar ince bir toz halinde rendelenip ve bir bitki çayı olarak demlenerek tüketilmektedir. 
Chaga mantarından yapılan çay Sibiryalılar tarafından sıklıkla tüketiliyor ve bu içeceği tüketen insanların ömrünün oldukça uzun olduğu rivayet ediliyor. Ayrıca; Rusya, Japonya, Kore ve Doğu Avrupa’da da bu içecek günlük tüketilen temel besin kaynaklarından biri haline gelmiştir. Bunun yanı sıra tablet ve kapsül formları da vardır.
Chaga mantarından bitki çayı hazırlamak için bir litre sıcak suya yaklaşık iki çorba kaşığı kadar Chaga tozu eklenip renk verene kadar beklenir ve ardından tüketilir. Tatlandırıcı olarak bal kullanılabilir.
100 gram Chaga Mantarı’nın besin değerleri:
| CHO (g) |
Na (mg) |
I |
Vit. A (µg) |
| 75 | – | – | – |
| Protein (g) |
K (mg) |
F (µg) |
Vit. C (mg) |
| 3 | – | – | – |
| Yağ (g) |
P (mg) |
Fe (mg) |
Vit. B³ (mg) |
| 2 | – | – | – |
| Kalori (kkal) |
Ca (mg) |
Mg (mg) |
Lif (g) |
| 339 | – | – | 61 |
Myung-Ja Youn, J.-K. K.-Y.-J.-J.-X.-Y. (2008). Chaga Mushroom (Inonotus obliquus ) Induces G0/G1 Arrest and Apoptosis in Human Hepatoma HepG2 cells. World J Gastroenterol, s. 511-517.
Yuki NAKAJIMA, Y. S. (2007). Antioxidant Small Phenolic Ingredients in Inonotus obliquus (persoon). Chem. Pharm. Bull, s. 1222-1226.